ต่อไป »

[บุคคลทั่วไป]

กด Link เพื่อร่วมกิจกรรม ผ่านFacebook (หรือกดปุ่มสมัครสมาชิกด้านบน)

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น
พระอุณรุทผู้รุ่งรัศมี
สมสู่อยู่ด้วยนางจันที
ภูมีตรีตรึกนึกใน
แค้นด้วยอิเหนากุเรปัน
กับสุวรรณมาลีศรีใส
เอานางจันทาสุดายาใจ
ไปยกให้พระสมุทบุตรระตู
เสียดายวงศ์อสัญแดหวา
พระราชาเคืองแค้นแสนอดสู
เหม่เหม่สุรินดูหมิ่นกู
จะได้ดูฤทธิ์กันในวันนี้

ดําริพรางทางมีพจนารถ
สั่งท้าวสันนุราชเรืองศรี
กับทั้งตํามะหงงเสนี
จงจัดพลมนตรีอย่านาน


...เมื่อนั้น...
กุมภกรรฐ์คํานับรับบรรหาร
กับพระคาวีปรีชาชาญ
รับสั่งแล้วคลานออกมา

เกณฑ์หมู่จัตุรงค์องอาจ
พรหมทัตธิราชเป็นกองหน้า
ปีกซ้ายชุณรัตน์ราชา
ปีกขวาอินทรชิตฤทธิรงค์

กองหลวงล้วนสันทัดจัดเจน
กะเกณฑ์ให้พระสุวรรณหงษ์
คุมพวกพหลรณรงค์
แล้วโบกธงสัญญาคลาไคล

ออกจากขีดขินธานี
ปัถพีเลื่อนลั่นหวั่นไหว
เร่งทัพขับพลสกลไกร
เข้าในเหมันต์ทันที

ครั้นถึงจึงถวายอภิวาท
ท้าวพิไชยนุราชเรืองศรี
ด้วยบัดนี้สุวิญชาเป็นกาลี
ภูมีจะคิดประการใด

..เมื่อนั้น...
ท้าวบรมจักรกฤษณ์เป็นใหญ่
ได้ฟังคั่งแค้นแน่นใจ
ดูดู๋เป็นได้อีมณฑา

ไปรักใคร่อ้ายเงาะมันเหมาะเหลือ
จะสับเชือดเลือดเนื้อให้สังขาร์
เหตุไฉนใยทําอหังการ์
มาลักองค์บุษบาพาไป


ขอบคุณแหล่งที่มา..หนังสือ พระมะเหลเถไถ
แต่งโดย..คุณสุวรรณ (คุณสุวรรณถึงแก่กรรม เมื่อต้นรัชกาล๕)

ป.ล นี่คือบางส่วนที่นํามาโพลส เพราะเห็นว่า สํานวนกลอนไพเราะ
และความรู้ในเรื่องละครต่างๆของคุณ สุวรรณ
ซึ่งในสมัยนั้นสิ่งตีพิมพ์ยังไม่มี คุณสุวรรณต้องใช้ความพยายามอย่างมาก ที่จะรู้เรื่องละครต่างๆ
แต่อย่าคาดหวังเรื่องสาระ ใจความของบทกลอน

[เพลงผ้า]

.เมื่อนั้น..
วิมาลาอกสั่นหวั่นไหว
กอดบาทยุขันเข้าทันใด
พระภูวไนยอย่าเพ่อโกรธา
ลูกได้ผิดแล้วอย่าถือโทษ
พระสุริยงค์จงโปรดเกษา
เมื่อข้าประสูติลูกยา
ได้ยินเสียงโศกาจาบัลย์
เจ็ดนางเอาผ้าพันตาไว้
ภูวไนยอย่าเพ่อหุนหัน
ว่าพรางครวญครํ่ารําพัน
ศรีประจันไม่เป็นสมประดี

ด้วยพระลิ้นทองผ่องภักตร์
แค้นนักดังจะม้วยเป็นผี
ไปสมสู่อยู่กินด้วยกากี
นางเมรีรํ่าไรแล้วไปตาม
ตะโกนก้องร้องเรียกพ่อสังข์หอย
มาหาแม่สักหน่อยอย่าเกรงขาม
เรียกพลางทางแถลงแจ้งความ
เกสรพราหมณ์ซวนซบสลบไป

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น

พระมงกุฎเศร้าสร้อยละห้อยให้
เห็นองค์อุณากรรณบรรลัย
มิได้คืนสมประดีมา
โอ้แม่เจ้าประคุณของลูกรัก
นางยักษ์มาม้วยสังขาร์
รํ่าพลางทางขึ้นอาชา
พาห่อนัยตาเหาะไป

ครั้นถึงรถาพระสี่กร
วานรยินดีจะมีไหน
ถวายดวงชีวันทันใด
กับท้าวไททศวงค์ทรงศักดา

เมื่อนั้น
ท้าวไกรสุทธสํารวลสรวลร่า
ชื่นชมด้วยสมเจตนา
ได้ดวงชีวาชาละวัน
คราวนี้จะดับเข็ญให้เย็นยุค
ให้ภาราผาสุขเกษมสันต์
อันอีจันทาอาธรรม์
จะได้เล่นเห็นกันไอ้ลันได
ทั้งลักษณวงศ์ทรงฤทธิ์
จะลวงล้างชีวิตให้จงได้
เสียทีที่เลี้ยงมึงไว้
ดูดู๋เป็นไปได้ไอ้โสภิณ
ขับนางจันทามเหษี
ให้คนทั้งธานีเขาติฉิน
ไปสมสู่อยู่ด้วยมุจลินทร์
ยอพระกลิ่นคั่งแค้นแสนทวี
ทั้งน้อยจิตคิดถึงคํานางอําพัน
อยากจะใคร่หํ้มหั่นให้เป็นผี
คิดพลางเจ็ดนางจรลี
ไปเยาะเย้ยพระมณีพิไชย

ครั้นถึงจึงมีวาจา
เจ้าไกรทองพงศาเป็นไฉน
ง่วงเหงาเศร้าจิตคิดถึงใคร
เหมือนบ้าใบ้ไม่เป็นสมประดี
เสียแรงหวังตั้งจิจพิศวาส
ไปรักใคร่ครุฑราชปักษี
นางจันทาว่าชั่วตัวอัปรีย์
ออกลูกไม่ดีเป็นท่อนไม้
ชะนางคนดีไม่มีชั่ว
เลือกผัวงามนักน่ารักใคร่
ตะคอกขู่ชูกล่องดวงใจ
ไยไปเยาะองค์เจ้าลงกา

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น
พระดาวเรืองเคืองแค้นแสนสา
ได้ฟังถ้อยคํานางรําภา
มาเย้ยเยาะข้านี้ว่าไร
เหม่เหม่พระมเหษีเอก
โหยกเหยกหยาบช้าไม่ปราสัย
พลางฉวยพระขรรค์แก้วแววไว
เลี้ยวไล่ฟาดฟันกัลยา

อีเอ๋ยอีเถ้า
กูจะบั่นเกล้าเกษา
อวดว่าตัวดี
วิ่งหนีไยนา
โบยตีศรีมาลา
ลูกข้าทําไม

ทรงเอยทรงเดช
พระนารายณ์ธอเบศร์ไปอยู่ไหน
พระมาโบยตี
ทองประศรีทําไม
ขุนแผนวิ่งไป
หมื่นไววิ่งมา

แค้นเอยแค้นนัก
พระลักษณ์กริ้วโกรธนางอุสา
เป็นไรไปเข้า
ด้วยเจ้าลงกา
คุมพลอสุรา
ออกมาทําไม

ทรงเอยพระทรงฤทธิ์
ข้าจะมีผิดก็หาไม่
ท่านท้าวกาหลัง
ผลักสังข์ศิลป์ไชย
ตกเหวลงไป
มิได้กลับมา

อีเอยอีโสธร
กลับกลอกยอกย้อนเป็นหนักหนา
กูรู้อยู่แล้ว
อีแก้วกิริยา
ชิงชังสุวิญชา
มุสาใส่ใคล้

ภูเอยภูมินทร์
พระอภัยนุสินอย่าสงสัย
อันองค์วิยดา
จรกาลักไป
มโนราห์จึงให้
แก่ไชยสุริวงค์
ทูลพลางทางจร
นี่ศรพระองค์
ดั้นดัดลัดพง
วิ่งตรงเข้าไพร

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น

พระโสวัตรรัศมีศรีใส
ครั้นเห็นมฤคีหนีไป
ภูวนัยพิโรธโกรธา
กรกุมตะบองแก้วแววไว
พร้อมเสนาในยักษา
แล้วแผ่นโผนโจนขึ้นไอยรา
เคลื่อนคลาพหลพลไกร

น้อยฤาอีมัจฉากากี
คบชู้แล้วหนีพ่อได้
ทั้งเพชรมงกุฎวุฒิไกร
คงบรรลัยด้วยมืออสุรา
ไสช้างพลางเร่งจัตุรงค์
สององค์เที่ยวเสาะแสวงหา
คนึงหวลครวญถึงบุษบา
แก้วตาของพี่อยู่แห่งใด
พระกู่ก้องร้องเรียกเกสรน้อย
แม่ยอดสร้อยนารีอยู่ที่ไหน
ให้ขัดสนทลนทลายไป
ภูวนัยช้อนทรวงเต้าโศกา

โอ้นางมณฑามารศรี
ป่านนี้จะละห้อยคอยหา
เจ้ามีครรภ์เจ็ดเดือนไม่เคลื่อนคลา
ไกยวัลริษยาอาธรรม์
จําจะไปสังหารผลาญชีวิต
ปุโลหิตพ่อลูกให้อาสัญ
แล้วจะชุบบิตุรงค์ทรงธรรม์
จะได้พาอําพันมาธานี

อัมรินทร์จินตนาแล้วคลาไคล
บัดใจก็ถึงพนาศรี
เห็นเกษสุริยงสิ้นชีวี
กลิ้งกลางปัถพีอนาถใจ
จึงเอานํ้าทิพย์มาโสรจสรง
เจ้าจงไม่ม้วยตักษัย
พระจึงเล่าแถลงให้แจ้งใจ
อีประไพสุริยาเป็นกาลี
ระยํานักไปรักไอ้โจรดง
เราสาปส่งเป็นชะนีเสียที่นี่
จงรีบไปเถิดจะได้นางวารี
ท้าวนาคีซ่อนไว้ในไพรวัน

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น
วรวงค์ปรีดิ์เปรมเกษมสันต์
ได้ฟังพระมหานักธรรม์
รําพันเสร็จสิ้นด้วยยินดี
ครั้นแล้วเคารพอภิวันท์
องค์ท้าวประมอตันเรืองศรี
พระลีลามาขึ้นพาชี
ขุนกระบี่เหาะตรงเข้าพงไพร

จึงชักอาชาราร่อน
ยังยอดศิงขรเนินไศล
แล้วพระศรีเมืองไชย
ก็เข้าในคูหาวานรินทร์

น้องเอยน้องรัก
ประหลิ่มเลิศลักษณ์เฉิดฉิน
แต่พี่เที่ยวหาทุกธานิน
มิได้พบยอพระกลิ่นกลอยใจ
เสียดายเจ้ามาเกิดเป็นกุมภีล์
ในเมืองมนุษย์เช่นนี้หามีไม่
ขอถามข่าวสาวน้อยกลอยใจ
เป็นไฉนมาอยู่แต่ผู้เดียว

เมื่อนั้น
วิมานจันทร์ผันแปรแลเหลียว
ได้ฟังพระรถพูดลดเลี้ยว
นางบิดเบี้ยวเบือนหน้าแล้วพาที

ทรงเอยพระทรงฤทธิ์
ข้าพลอยผิดด้วยยายทองประศรี
ไปสื่อชักสร้อยฟ้าให้คาวี
พระศุลีสาปส่งให้ลงมา
รู้แล้วอย่าได้อยู่นาน
พระยามารจะลงโทษา
ดังนางตะเภาทองทั้งสองรา
ข้ากลัวอาญาจงคลาไคล

เจ้าเอยเจ้าพี่
นางคันธมาลีศรีใส
พี่จะเล่าแถลงให้แจ้งใจ
เดิมได้มาลาในวารี
ออกนามอุบลเวหา
ในสาราว่าบุตรพระฤาษี
จึงสู้ติมตามมากับพาชี
เทวีจงแจ้งกิจจา

[เพลงผ้า]

เมื่อนั้น
นางผมหอมตรอมใจเป็นหนักหนา
ฟังพระพิมพ์สวรรค์จํานรรจา
กัลยาเคืองขัดตัดรอน
ข้าคนชั่วช้ากาลี
ออกลูกไม่ดีพระทรงศร
จะสู้อยู่ในพนาดร
มิขอคืนนครอยุธยา

น้องเอยน้องแก้ว
เป็นบุญแล้วได้พบขนิษฐา
เต็มพิศด้วยฤทธิ์ปะตาปา
รจนาอย่าได้เดือดดาล
แต่พี่เตร่เร่หาทุกธานี
ชีวีปิ่มจะม้วยสังขาร
ศุภลักษณ์ไปแจ้งเหตุการณ์
จึงได้ข่าวสารบัดนี้

เมื่อนั้น
นางสุพรรณทลิกามารศรี
ได้ฟังวาจาพาลี
เทวีจึงตอบคําไปซึ่งว่าพระแสนพิศวาส
จึงไม่คลาดจากเมืองหมันยาได้
อันนางเทพลีลายาใจ
ที่พระองค์เก็บได้ที่ในกลอง
จงกลับไปภิรมย์สมสนิท
เชยชิดสมสู่เป็นคู่สอง
อันข้าไซร์จะอยู่ในผะอบทอง
พระไปครองนัคราให้สําราญ

[เพลงผ้า]

อนิจจา
นางสํามนักขายอดสงสาร
ศรีสวัสดิ์มาตัดรอนราน
ใช่จะแต่งพจมานมาพาที
กําลังฤทธิ์ปู่เจ้าเขาเขิน
จึงบังเอิญให้ชังมเหษี
ไม่ทันสั่งนางลักษณวดี
พระลอจรลีตามไป

เมื่อนั้น
นางประทุมเทวีศรีใส
ผวาตื่นฟื้นองค์อรไท
ไม่เห็นพระภูวไนยที่ไสยา
นางเที่ยวค้นคว้าหาจบ
มิได้พบพระไกรวงค์พงศา
เห็นโลหิตผิดแล้วนะอกอา
ทั้งหอกยนต์อยู่หน้าบัญชรชัย
เกิดเหตุทั้งนี้เพราะพี่เลี้ยง
แท้เที่ยงมั่นคงไม่สงสัย
สองกรช้อนทรวงเข้ารําไร
นางอุทัยเพียงจะสิ้นสมประดี

โอ้ว่าพระทูลกระหม่อมแก้ว
หนีเมียไปแล้วพระโฉมศรี
มิได้สั่งสนทนาพาที
สกุณียังรู้สั่งยมนา
จระเข้ยังรู้สั่งอากาศ
สิงหราชยังรู้สั่งมหิงษา
หัศรังยังรู้สั่งไอยรา
นาคายังรู้สั่งสุบรรณบิน
เหมราชยังรู้สั่งซึ่งคูหา
แต่มัจฉายังรู้สั่งซึ่งไพรสิณฑ์
พยัคฆ์ยังรู้สั่งมฤคิน
พระภูมินทร์ควรฤาไม่อาลัย

[เพลงผ้า]

จําจะยกโยธาคลาไคล
ตามองค์พระอภัยเชษฐา
ว่าพลางนางแปลงกายา
เป็นองค์สุดาเยาวมาล์ย
รี้พลให้กลายเป็นโยธา
ไอยราแปลงเป็นคชสาร
พาชีแปลงเป็นอาชาชาญ
พระพรมหมานแปลงเป็นท้าวธาดา
ไกรสรให้แปลงเป็นสิงหราช
สกุณชาติให้แปลงเป็นปักษา
พระราเมศแปลงเพศเป็นรามา
พยัคฆาแปลงเป็นพยัคฆี
พระยาครุฑแปลงเป็นสุบรรจร
วานรแปลงเป็นกระบี่ศรี
นาคาเป็นพระยาวาสุกรี
โกสีย์แปลงเป็นท้าวหัสนัยน์
พระสุริยันนั้นเป็นทินกร
ศศิธรเป็นดวงแขไข
เจ้าพลายงามแปลงนามเป็นหมื่นไว
ชาละวันนั้นให้เป็นกุมภา
พระอิศวรแปลงเป็นพระศุลี
ทรพีแปลงเป็นมหิงษา
เทเวศรแปลงเพศเป็นเทวา
กินนราแปลงเป็นกินรี
พระยาหงส์แปลงองค์เป็นเหมราช
พระดาบสแปลงชาติเป็นฤาษี
โคกลายกายาเป็นคาวี
มฤคีแปลงเป็นมฤคา
มยุเรศกลายเพศเป็นยูงพลัน
ทศกรรฐ์นั้นแปลงเป็นยักษา
อุณากรรณนั้นเป็นบุษบา
ปันหยีแปลงกายาเป็นอายัน
ขุนแผนแผลงแปลงกายเป็นพลายแก้ว
สียะตราเพริศแพร้วเป็นย่าหรัน
คนธรรพให้แปลงเป็นคนธรรพ์
นางพิมกลายกายพลันเป็นวันทอง
ต่างตนสําแดงแผงฤทธิ์
ทศทิศไหวจบสยบสยอง
โยธาเหลือหลายก่ายกอง
คับคั่งทั้งทองท้องสนามใน