ถุงน้ำไล่แมลงวัน

เมื่อไม่นานมานี้เกิดปรากฏการณ์แปลกใหม่ตามร้านขายอาหาร
ถ้าสังเกตก็จะเห็นถุงพลาสติกใส่น้ำห้อยอยู่ตามตู้ก๋วยเตี๋ยว หรือตามแผงขายอาหาร
แม่ค้าบอกว่าถุงพลาสติกใส่น้ำช่วยไล่แมลงวัน
เอ๊ะ! แล้วแมลงวันมากลัวอะไรกับถุงธรรมดา ๆ ใบหนึ่ง

รศ.ดร. เนาวรัตน์ ศุขะพันธุ์ อาจารย์และนักวิจัยของภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล คือ ผู้ริเริ่มถุงน้ำไล่แมลงวันที่กำลังได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ ในขณะนี้

หลักการใช้ถุงน้ำพลาสติกใสใส่น้ำมัดให้ตึง ผูกห้อยแขวนไว้ไล่แมลงวัน ใช้วิธีทางคณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ และการใช้ประสาทรับภาพในการมองเห็นของตาแมลงวันมาผสมผสานกัน

ตาของแมลงวันมีอยู่ ๒ ชนิด คือ ตารวม ๒ ตา และตาเดี่ยวอีก ๓ ตา ตาเดี่ยวจะอยู่เหนือตารวมตรงหัวส่วนบนระหว่างตารวม ๒ ตา เรียงตัวกันเป็นรูปสามเหลี่ยมหัวกลับตาเดี่ยว ๓ ตานี้จะช่วยให้แมลงวันสามารถมองเห็นในระยะไกลส่วนตารวม ๒ ตาที่นูนออกสองข้า ง ใหญ่กว่าหัวและลำตัวของแมลงวัน เป็นตารวมชนิดพิเศษ ซึ่งแต่ละข้างของตารวมประกอบด้วยตาเล็ก ๆ รูปหกเหลี่ยมหลายหมื่นแสนตาเรียงต่อเนื่องกันเต็มลูกตาทั้งสองข้าง และตาเล็ก ๆ รูปหกเหลี่ยมของตารวมนี้สามารถรับแสงสว่างได้ทุกมุมมองผ่านเลนส์และผลึกรูปกรวยรองรับแสง ซึ่งจะยืดและหดได้เพื่อปรับจอรับภาพที่มองเห็นทั้งในที่มืดและสว่าง ตารวมทำให้แมลงวันมองเห็นภาพได้กว้างกว่า ๑๘๐ องศา

จากจุดนี้เอง หากเรานำถุงพลาสติกใสใส่น้ำเปล่าไปไว้ในบริเวณแสงแดดหรือแสงไฟที่มีลำแสงกระทบ ถุงพลาสติกที่บรรจุน้ำก็จะเสมือนหนึ่งลำแสงหักมุมสะท้อนออกเข้าตาแมลงวัน เลนส์รับภาพของตาแมลงวันเมื่อได้รับแสงก็จะสะท้อนแสงกลับมาที่ถุงน้ำพลาสติกนั้น เกิดเป็นแสงมุมตกมุมสะท้อนกับเลนส์รับภาพของตาแมลงวันสะท้อนกลับไปกลับมา ทำให้การปรับจุดรวมแสงที่จะส่งให้เกิดภาพบนจอรับภาพ (retina) ไม่ชัดเจน จะทำให้เกิดตาพร่ามัว แมลงวันจึงบินเข้าหาอาหารไม่ถูก ในระยะห่างประมาณ ๑๐๐ เซนติเมตร ขึ้นไป แม้ว่ามันจะได้กลิ่นอาหารก็ตาม

ถุงน้ำไล่แมลงวันจะได้ผลดียิ่งขึ้น ถ้าใช้ถุงร้อนซึ่งเป็นพลาสติกใส น้ำที่บรรจุในถุงควรเป็นน้ำที่ใสสะอาดหรือน้ำฝนน้ำยิ่งใสจะยิ่งสะท้อนแสงได้ดี และต้องมัดถุงน้ำให้ตึงแน่นแขวนถุงนั้นให้รับมุมแสงรอบทิศทางกับดวงไฟหรือดวงอาทิตย์ ถ้ามีการแกว่งถุงพลาสติกเป็นระยะ ๆ จะช่วยให้แสงที่ตกกระทบถุงน้ำพลาสติกหมุนเป็นลำแสงเบนไปมา แถบแสงที่เบนไปมาจะกระทบเลนส์ลูกตาของแมลงวันมากยิ่งขึ้น ทำให้ตาพร่ามัว เข้าตอมอาหารไม่ถูก จึงบินหนีไปให้พ้นรัศมีลำแสงสะท้อน ถุงน้ำไล่แมลงวันยังใช้ได้ผลดีในการไล่แมลงชนิดอื่น ๆ ที่มีตารวม เช่น ผึ้ง และแมลงวันทองที่กัดกินผลไม้ ซึ่งทำให้ผลไม้เน่าเสยหายอีกด้วย

ปัจจุบันถุงน้ำไล่แมลงวันเป็นวิธีที่นิยมใช้ทั่วไปตามตลาดสดในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ทั้งยังแพร่ไปถึงประเทศเพื่อนบ้านอีกด้วย เพราะเป็นวิธีที่ใช้ง่าย สะดวกปลอดภัย ขณะนี้อาจารย์เนาวรัตน์กำลังทดสอบหาอุปกรณ์ภาชนะที่จะนำมาใช้บรรจุน้ำแทนถุงพลาสติกเพื่อให้มั่นคงถาวรและสวยงาม สามารถวางไล่แมลงวันภายในบ้านและเป็นเครื่องประดับบ้านในเวลาเดียวกันได้

ข้อมูลจากนิตยสาร UPDATE ปีที่ ๙ ฉบับที่ ๙๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๗

	ผู้เขียน	หัวข้อ: ถุงน้ำไล่แมลงวัน (อ่าน 4203 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 4 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้