ต่อไป »

[บุคคลทั่วไป]

กด Link เพื่อร่วมกิจกรรม ผ่านFacebook (หรือกดปุ่มสมัครสมาชิกด้านบน)

[toshare]

@ ปมยาก! ผลส่งให้......เหพลัน
หาใช่มักง่ายกัน............ก่นอ้าง
เยาวชนเด็กหมื่นพัน........พ้นห่าง  เรียนนา
เธอใช่จักแกล้งสร้าง........สื่อใช้ไม่สม

[toshare]

….เกณฑ์กฎ ใช่สิ่ง ติดตาย
บัญญัติ เพื่อหมาย เหมาะสม
ปรับเปลี่ยน ตามกาล นิยม
สวย-คม คำนึง สงบเย็น

….เหมาะทั้ง เทศะ นำเสนอ
มิเผลอ ผุด-รุก ทุกข์เข็ญ
หยามเหยียด “ศักดิ์ศรี” อันเป็น
ดุจเพ็ญ อำไพ ใจฅน

[@free]

   

           


เกณฑ์กฎ ใช่สิ่ง ติดตาย
บัญญัติ เพื่อหมาย เหมาะสม
ปรับเปลี่ยน ตามกาล นิยม
สวย-คม คำนึง สงบเย็น

….เหมาะทั้ง เทศะ นำเสนอ
มิเผลอ ผุด-รุก ทุกข์เข็ญ
หยามเหยียด “ศักดิ์ศรี” อันเป็น
ดุจเพ็ญ อำไพ ใจฅน

…toshare….




ใครสร้างกฏ จดจาร วารหมุนเวียน
คราวคนเปลี่ยน ถางแถว แผ้วเห็นผล
กฏสร้างใคร ใจจาง ช่างจิตชน
คราวเปลี่ยนคน หาเห็น เพ็ญอำไพ

เกณฑ์คือกฏ งดงาม แต่งยามต้ด
ได้บัญญัติ กลการ ขานความไข
กฏคือเกณฑ์ เด่นดัง หวังเอาไว้
บัญญัติได้ สวยสม คมในคำ

[@free]

   

   เนื้อเพลงลาวแพน (ลาวเป่าแคน ของเดิม) ไม่ทราบที่มา

 ฝ่ายพวกลาวเป่าแคนแสนเสนาะ มาสอเพาะเข้ากับแคนแสนขยัน เป็นใจความยามยากจากเวียงจันทน์ ตกมาอยู่เขตขัณฑ์อยุธยา อีแม่คุณเอ๋ยเฮาบ่เคยจะตกยาก ตกระกำลำบากแสนยากนี้หนักหนา พลัดทั้งที่ดินถิ่นฐาน พลัดทั้งบ้านเมืองมา พลัดทั้งปู่ พลัดทั้งย่า ทั้งยาย พลัดทั้งแม่ลูกเมีย พลัดทั้งเสียลูกเต้า พลัดทั้งพงศ์เผ่า ทั้งลูกเต้าก็หนีหาย บักไทยมันเฆี่ยนบักไทยมันขังจนไหล่จนหลังของข้อยนี่ลาย จะตายเสียแล้วหนาที่ในป่าดงแดน ผ้าทอก็บ่มีนุ่งผ้าถุงก็บ่มีห่ม คาดแต่เตี่ยวเกลียวกลมหนาวลมนี่เหลือแสน ระเหินระหกตกยากต้องเป็นคนกากคนแกน มีแต่แคนคันเดียวก็พอได้เที่ยวขอทานเขากิน ตกมาอยู่ในเมืองต้องถีบกระเดื่องกระด้อย สีซ้อมต่ำต้อยตะบิดตะบอยบ่ฮู้สิ้น ถือแต่เคียวหญ้าเอาไปให้ม้าของเพื่อนมันกิน เที่ยวซมซานไปทุกบ้านทุกถิ่นจะได้กินก็แต่เดน แสนอึด (อด) แสนจนเหมือนอย่างคนตกนาฮก (นรก) มืดมนฝนตกเที่ยวหยกๆถกเขมรถือข้องส่องคบจับกบทุ่งพระเมรุ เปื้อนเลนเปื้อนตมเหม็นขมเหม็นคาว จับทั้งอ่างท้องขึงจับทั้งอึ่งท้องเขียว จับทั้งเปี้ยวทั้งปู จับทั้งหนูท้องขาว จับเอามาให้สิ้น มาต้มกินกับเหล้าเป็นกรรมของเรา เพราะอ้ายเจ้าเวียงจันทน์เพื่อนเอย”

 

ลาวแพน ขิม ครูสุวิทย์ บวรวัฒนา

           
         



“ปุปผิตัคคฉันท์ ๒๕”

3+4(1+3)    2+3
3+3+2   2+3


ชีวิตฝันวันวานผ่านแต่หลัง
ดูแต่หวังเสือโค ละโทสา
ชีวิตใฝ่ใจคนล้นเมตตา
ดูแต่ว่าหน้าเนื้อใจเสือร้าย
…..

     

   เจ้าเลือกบ่าวราวร้องครองจนครบ
นายเลือกกบไฉนนั่นผันพอผาย
บ่าวเลือกเจ้าเท่าทีชีว้นวาย
กบเลือกนายรอรวยซวยละซี
.
สุจิตะ สุนรชน     บ่ทนกะกดขี่
พจน วิสาสะ วิธี   ประนีประนอมกัน

ผิว์พณและบริวาร             ประะสารประศาสน์สันต์
มธุระสุพจน์เพราะกระนั้น   ประเสริฐ ฤว่าไร

ไฉนยากมากเรื่องร้าย   นายเรา
มากว่าหวังยังเยาว์         อย่าน้อย
ผิดพลาดว่าขลาดเขลา  ครวญใคร่ คิดรา
การเช่นกลกบต้อย         ตื่นเต้นเลือกนาย

[toshare]

@ แนะสอนใคร อย่าเริ่ม ประเดิมยาก
เขาจักจาก ลี้ไป ไม่สมหวัง
โจทย์ยากนี้ มีเพื่อให้ "ชอบ ฤ ชัง?"
การศึกษา ภินท์พัง ควรโทษใคร

[@free]

     

   

ใจขอจำคำครูรู้สื่อสอน
กานท์แห่งกลอนโจทย์จินต์ถวิลหลงใหล
กลอนแห่งกานท์สานส่งจงเยื่อใย
จำขอใจลุ่มหลงคงรักเรียน

[@free]

     

       

ไฉนยากมากเรื่องร้าย   นายเรา
มากว่าหวังยังเยาว์         อย่าน้อย
ผิดพลาดว่าขลาดเขลา  ครวญใคร่ คิดรา
การเช่นกลกบต้อย         ตื่นเต้นเลือกนาย
……….


ยากเสียน้อยค่อยค้นทนลำบาก
ง่ายเสียมากคาดขาดประมาทหมาย
น้อยเสียยากหลากเหลือเผื่อสบาย
มากเสียง่ายสมสาหน้ามัวเมา

พึงเราพอหล่อเลี้ยง    เพียงผล
มากเท่าหมายกายกมล  ไม่น้อย
ยากหากยิ่งฝึกฝน  ฝันง่ายดายรา
เสียหนึ่งมิถึงร้อย    เรื่องร้ายกลายดี
         
     
         

เพลงลาวแพน ไม่ว่าเวอร์ชั่นไหน น่าฟัง ทั้งหมด

[@free]

         

   พึงเราพอหล่อเลี้ยง    เพียงผล
มากเท่าหมายกายกมล  ไม่น้อย
ยากหากยิ่งฝึกฝน  ฝันง่ายดายรา
เสียหนึ่งมิถึงร้อย    เรื่องร้ายกลายดี

ปล่อยม้าอุปการ วิทยาลัยนาฏศิลป์   สนุกจัง เอาละสิ เริ่มจะดูโขนเป็นละมั้ง
         


ปุปผิตัคคาฉันท์ ๒๕
วัดโมลีโลกยาราม
  ลหุลหุลหุ ลหุลหุลหุครุ   ลหุครุลหุครุครุ
  ลหุลหุลหุ ลหุครุลหุุลหุครุ   ลหุครุลหุครุครุ

แต่พบในเพจหนึ่งวางผังลหุ ครู ต่างกัน
แต่ตัวอย่างคำประพันธ์  อ่านออกเสียงลหุ ครู ได้ทั้งต่างกัน และ และออกเสียงเหมือนกัน
นั่นคือใช้ฉันทลักษณ์เดียวร่วมกันของวัดโมลีโลกยารามได้
แล้วก็หาแหล่งอ้างอิง หรือค้นไม่เจอที่อื่นไหนๆ
ฉะนั้นต่อไปขอยึดตามแบบฉันทลักษณ์ ของวัดโมลีโลกยาราม เป็นหลักว่าถูกต้อง

     

    ระยะสิ จะวิเคราะห์วัด   กะสัตว์และพาชี
จระก็ ถนัดณ.วิถี   ผิว์คมนาคม

ปกติ พิเคราะห์มนุษย์   พิสุทธ์พิเศษสม
ก็ขณะ กะกาละนิยม  พิสูจน์พิสิฐพล

ทางวัดม้าท้าไวไกลต้องผ่าน
คนวัดกาลนับพรรษามากี่ฝน
ม้าวัดทางบางลำบากยากลำบน
กาลวัดคนเก่าไม่แก่แหมติดมัน
         
            อ.สมเจตน์ ภู่นา ขุนแผนคนที่4
         

ลักวันทองขี่ม้า   พาไป
ทีท่านทีเราไย   อย่าแย้ง
ขัดเคืองเรื่องขานไข   ขอสู่ ศาลรา
ตามแต่โจทกฺ์จัดแจ้ง   จึ่งเจ้าโจษ(จัน)จาร

* "จัน"คำส่งสำผัส ซ้ำกับ "มัน"ของบทก่อน ขอแก้เป็น โจษจาร ครับ

[@free]

     

         

ผู้ชนเสิบทิศ คลิปนี้ยาว เวอร์ชั่นใหม่ แต่ดูสนุกตลอด โดยไม่กระโดดข้าม ชอบมากเพลงเพราะ มังตรารับบทโดย อ.ธีรเดช กลิ่นจันทร์ นาฏศิลปินมากความสามารถรุ่นใหม่เก่งระดับรับบทรำได้สวยงามทุกบทตัวเอก พระราม อิเหนา พระลอ พระอภัย ขุนแผน พระอินทร์และระบำ ละครอื่นๆอีกมาก เก่งและแม่นท่ารำมากที่สุดเท่าทีผมเห็นจากหลายคลิปในยุคนี้ แต่ในความเห็นส่วนตัว หากเทียบ อ.สมเจตน์ ภู่นา ผมว่า อ.ธีรเดช เป็นที่หนึ่งตัวเอก อ.สมเจตน์ เป็นที่หนึ่งตัวพระ

พม่าปราบมอญถึงสิ้นชาติ
พม่าเก่งแต่รบชนะสิบทิศ แต่ไม่อาจรวมเชื้อรวมชาติให้มั่นคง เพื่อชนชาติอยู่ร่วมกันโดยสงบสุขได้ ยังรบกันไม่เลิก เก่งไปเพื่ออะไร
…..

     

     ปุปผิตัคคาฉันท์ ๒๕
ฉันทลักษณ์แบบ วัดโมลีโลกยาราม

ตามแต่โจทกฺ์จัดแจ้ง   จึ่งเจ้าโจษจาร
…..
         
ทุภวเพราะอริราช   ฉกาจ สิรุกราน
พยุุหะ พม่า ปะทะผลาญ    ก็หมาย สลายมอญ

ธ.ชนะ ลุ ทศะทิศ(อภิสิทธิ์)   ประสิธิ์(อุทิศ)อุทาหรณ์
อริยะนิเวศน์ พระนคร   ก็แต่ชะตานำ

(อยากได้คำ ทศทิศ แต่ให้อ่านทะศะทิศ ถ้าไม่ได้ เปลี่ยนเป็นอภิสิทธ์

พลภูมิฟูมฟักพิทักษ์ชาติ
ธรรมครองราชย์เย็นศิรพสกส่ำ
ภูมิพลหนสร้างเส้นทางกรรม
ราชครองธรรมอารยะสถาปนา

อาณาสยามอยู่ยั้ง   ยืนยง
ผองเหล่าราษฎร์พันธุ์พงศ์   พี่น้อง
มวลมิตรมั่นคนคง  เคียงคู่ ดูรา
ควรแต่งามความต้อง   แต่งแต้มกฏหมาย


แถม ระบำพม่ามอญ

         

[@free]

     

   
ศึกเก้าทัพ
ขออนุญาต ขอขอบคุณ ผู้สร้างและนักแสดง
เจ้าของลิขสิทธิ์ ตลอดจนผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายในการจัดทำคลิปนี้ขึ้นมา


ภุชงคประยาตฉันท์ 12 มีความหมาย "งูเลื้อย" มีทำนองที่สละสลวย มักใช้แต่งกับเนื้อหาที่มีการต่อสู้ บทสดุดี บทชมความงาม บทถวายพระพร และบทสนุกสนาน นอกจากนั้นยังสามารถใช้แต่งบรรยายความให้รวดเร็วได้

หนึ่งบทมี 2 บาท บาทละ 12 พยางค์ แบ่งเป็น 2 วรรค วรรคละ 6 พยางค์ ส่งสัมผัสแบบกาพย์

ลักษณะครุ-ลหุ เหมือนกันทุกบาท คือ ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ ลหุ-ครุ-ครุ-ลหุ-ครุ-ครุ

ตัวอย่างคำประพันธ
ทิชงค์ชาติ์ฉลาดยล        คเนกลคนึงการ
กษัตริย์ลิจฉวีวาร        ระวังเหือดระแวงหาย
เหมาะแก่การจะเสกสัน        ปวัตติ์วัญจะโนบาย
มล้างเหตุพิเฉทสาย        สมัคคิ์สนธิ์สโมสร

 สามัคคีเภทคำฉันท์, ชิต บุรทัต
…..

อ.ชยุดี วสวานนท์    ขิมไฟบันลือโลก

         


อ ทรงศักดิ์ เสณีพงษ์   ระนาดมนุษย์ไฟฟ้า

         
 …..     

อาณาสยามอยู่ยั้ง   ยืนยง
ผองเหล่าราษฎร์พันธุ์พงศ์   พี่น้อง
มวลมิตรมั่นคนคง  เคียงคู่ ดูรา
ควรแต่งามความต้อง  แต่งแต้มกฏหมาย
…..

       

     
จะอยู่กับ ภุชงคประยาตฉันท์นี้มากหน่อยครับ
…..
พม่าหม่องคะนองนึก พิชิตศึกสยามพ่าย
กะเก้าทัพขยับย้าย ริรานรอนจะต้อนคน

ก็ถึงคราพม่าพลาด เสบียงขาดและขัดสน
หหลมามหาพล ก็เสียเปล่ากะเศร้าตรม

สงครามไฟไหม้นิวาสหวังกวาดต้อน
อารมณ์ร้อนเยี่ยงสัตว์มิตัดข่ม
ไฟสงครามลามผลาญราษฏร์ซานซม
ร้อนอารมณ์เยี่ยงคนตนดับเอง
.
เพลินเพลงไทยไขว่คว้า   หาหรรษ์
เชิดช่วงปวงประชัน   แช่มช้า
สานเสียงเช่นชำนัญ  นวลนุ่ม เนียนนอ
เทศทั่วเปรียบเทียบท้า  ที่แท้เทียมฤๅ
…..
โคลงวันนี้ คำอาจขัดตา
ขออนุญาตใช้ เพื่อทดลองฝึกฉันทลักษณ์  คาดว่าใช้เวลาฝึกชั่วชีวิตจะได้ดีกว่านี้สักวัน

[@free]

     

   ครูขวัญใจ คงถาวร ไม่น่าเชื่อ จาก เด็กนักเรียนร้อง และตั้งใจจะเป็นนักร้องเพลงสากล จะกลายเป็นนักนาฏศิลป์ไทยผู้รำไทยได้สง่างามอย่างไทยงาม สวยจนบรรยายไม่ถูก
เพิ่งเคยเห็นครูครั้งแรกจากคลิปนี้ รักเลย เอามาอวดเลย
และโดยส่วนตัว ยกให้ครู เป็นอิเหนาดีที่สุดในยุคปัจจุบัน  ผมจะเริ่มดูละครในเป็นก็อาจเป็นเพราะครูนี้เอง

อิเหนารำฝรั่งเดี่ยว
                             
   

อิเหนาเคยต่อว่า จรกา กับ วิหยาสะกำ ว่าไปหลงรักนางบุษบา จนต้องมาทำสงครามกันได้อย่างไร แต่เมื่ออิเหนาได้พบนางบุษบา ตัวเองกลับหลงรักจนต้องทำอุบายเผาเมืองดาหา เพื่อชิงตัวนางบุษบาซะเอง
…..

     

    จะอยู่กับ ภุชงคประยาตฉันท์นี้มากหน่อยครับ
ยังใหม่ ขอฝึกทดลอง เน้นฉ้นทลักษณ์ รวมทั้งโคลงสี่ด้วย
ฉะนั้นเนื้อความอาจจะยังแปร่งอยู่ ต่อไปคงดีขึ้น


เทศทั่วเปรียบเทียบท้า  ที่แท้เทียมฤๅ
…..
     
ผไทคามสยามเขต   ประชาเจตน์พิสุทธิ์สื่อ
ละครย้ำระบำยื้อ   สยามเมืองประเทืองรมย์

อิเหนาท่าสง่าราชย์   สนานนาฏเสน่ห์สม
กระทำดีก็มีชม   มิว่าเขาอิเหนานำ

ว่าแต่คนตนค่อนอ่อนประสา
อิเหนาท้าทั่วทิศให้คิดขำ
ว่าแต่เขาเอาเรื่องเคืองตอกย้ำ
อิเหนาทำดีใช่ใส่ตัวเรา

อิเหนาองค์อ่าโอ้   วโรรส
หยาดเยี่ยงทรงยงยศ   ยิ่งย้ำ
งามเกินกว่าทิศทศ   เทพทั่ว เทียมนอ
คำร่ำลือเลิศล้ำ   แหล่งหล้าฤๅสวรรค์


จรการำฝรั่งจรกา

   
    

   

[@free]

     

     ครูเว ตัวพระละครในตลอดกาล อ.เวณิกา บุนนาค ได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาศิลปะการแสดง (นาฏศิลป์ไทย) ปีพ.ศ.2558

ความเห็นส่วนตัว ท่านคือ อิเหนา สง่างามที่สุดในยุคนาฏศิลป์ราชสำน้กเริ่มถ่ายทอดสู่ส่าธารณะ

   

ครูจูน อิเหนาสง่างามที่สุดยุคปัจจุบัน อ.ขวัญใจ คงถาวร
 สองศิษย์อาจารย์ งาม เหมือนถอดแบบกันมา เป๊ะๆ เก่งทั้งสองคน

   

       

    ภุชงคประยาตฉันท์12
กลอนแปดสุภาพ
โคลงสี่สุภาพ
ยังคงเน้นฝึกฉันทลักษณ์ อาจจะยังด้อยเนื้อความ
คิดว่าจะอยู่ฝึกตรงนี้
มากหน่อย ต่อไปคงดีขึ้นเอง
…..


คำร่ำลือเลิศล้ำ   แหล่งหล้าฤๅสวรรค์
…..

สตรีผุดบุรุษผ่อง   สนิทจองเสน่ห์จรรย์
ถวายศิลป์ถวิลสรร   ระบำกรละครใน

ประณีตสมประณมสวย   พิสิษฐ์ด้วยพิสุทธิ์ใส
ถนอมจ้ดถนัดใจ   ระบิลชื่อระบือชน

ละครนอกออกแสดงแฝงเรื่องขัน
สามัญชั้นชาวบ้านทุกย่านหน
ละครในใคร่สนองผองชั้นบน
สามัญชนได้เห็นเป็นบุญตา

นาฏยาสง่าล้วน   รัญจวนใจ
รวมเหล่าสอางค์นางใน   แน่นั้น
ดุจดาวแห่งแดนใด   เดือนเด่น เรียงรา
ศิลป์แห่งตำหนักชั้น   เช่นเชื้อองค์อินทร์     
 

[@free]

       

       
มีผู้กล่าวไว้
อนุรักษ์ หมายถึงนำมาใช้ นำมาปฏิบ้ติ
เหมือน ภาษา วัฒนธรรม ย่อมเสื่อมสลาย สูญหาย หากไม่ใช้หรือไม่ปฏิบัติในชีวิตประจำวัน
ชนชาติมอญพ่ายพม่า อพยพเข้าไทย เฉลิมฉลองวันชาติตน ฟื้นฟูวัฒนธรรม ภาษา แม้อยู่ในแผ่นดินไทย สิ้นแผ่นดินของตนเองยังไม่สิ้นชาติ วันใดสิ้นว้ฒนธรรม ภาษานั่นคือสิ้นชาติ

วรรณศิลป์ไทย ตามหลักการ อนุรักษ์นี้พูดได้ว่าเสื่อมถอยไปมาก ที่ยังแต่งกันอยู่บ้างก็ กาพย์ กลอน นอกนั้นน้อยลงถึงขั้นแทบไม่มี โดยเฉพาะน่าเสียดายคำประพันธ์ที่ไพเราะที่สุดในโลก คือโคลง ฉันท์ไทย
ฉันท์ไทยทุกครั้งที่ค้นคว้าศึกษา ก็มีหรืออ้างแต่ สามัคคีเภทคำฉันท์ของนายชิต บุรทัต
ศิลปินแห่งชาติยังไม่ หรือไม่ค่อยจะแต่ง นอกจากอวดฝีมือในวันสำคัญ ไม่ถึงขั้นงานวรรณกรรม
ภุชงคประยาตฉันท์ 12 ผมว่าเหมาะสำหรับ มือใหม่เริ่มหัดแต่งฉันท์ ฉันทลักษณ์ที่ไพเราะในตัวเองโดยอัตโนมัติ เพียงเพิ่มสัมผัสใน ลงตำแหน่งที่สามกับห้า ตามกฏการวางสัมผัสอย่างกลอนสุภาพเท่านี้ก็หวานสะบัด ไม่ต้องถึงกับเล่นคำจน รกสัมผัสจนสะบัดสะบิ้งเกินงาม อ้นนั้นผมทดลอง เล่น
เห็นบ้านฯชวนแต่งโคลง แต่งฉันท์ ขอร่วมเชิญชวนด้วยคน
แต่งอวดให้ ศปช.รำคาญ
อนุรักษ์คือใช้งาน มิใช่วิจิตรแต่ ในหอ

           

           

ศิลป์แห่งตำหนักชั้น   เช่นเชื้อองค์อินทร์     
 .....
ประเพณีวิถีราษฎร์ ประวัติศาตร์วิทัศน์ศิลป์
ประเจิดธรรมประจำถิ่น สถิตย์พาสถาพร

ประชาสรรประชันศิลป์ อุทิศจินตน์อุทาหรณ์
ประพนธ์ฉ้นท์ประพันธ์กลอน ประเดิมบรรพประดับบรรณ

วรรณศิลป์ถิ่นนี้ มีมนต์
กาลเก่ากานท์กลอนกล แก่กล้า
กวีสานสื่อดาลดล ดีเด่น ดูรา
ควรส่อคืบสืบคว้า ไขว่ค้นสนทนา

กลอนกาพย์โคลงโยงกานท์สำราญจิต
ฉันท์ภาษิตแบบบทกฏสิกขา
กลอนกาพย์คล่องต้องลักษณ์อ้กษรา
ฉ้นท์ภาษานาย"ชิต"ศิษย์ยกครู

[@free]

     

     
ไม่รู้ ไม่เห็น ไม่ใช่หมายความว่าไม่มี

       

หลังจากวันก่อนได้รู้จักโคลงหนึ่งสุภาพ
วีนนี้จึงเพิ่งรู้ว่ามี โคลงห้า

ลักษณะการแต่ง    โคลงห้า (โคลงมณฑกคติ)  เป็นคำประพันธ์ที่ปรากฏอยู่ในวรรณกรรมไทยเพียงเรื่องเดียวคือ
                             ลิลิตโองการแช่งน้ำ พระโหราธิบดีได้กล่าวถึงลักษณะของชนิดโคลงนี้ไว้ในหนังสือจินดามณีว่า
                             ประกอบด้วย วรรคหรือบาทละ ๕ คำ บังคับเอกโท เช่นเดียวกับโคลงทั่วไป  แต่ไม่อาจกำหนดจำนวนได้
                             และบอกไม่ได้ว่ามีการวางรูปแบบเป็นอย่างไร
   แผนผัง               ไม่มี  เนื่องจากไม่สามารถบอกได้ว่ามีการวางรูปแบบอย่างไร


ลักษณะโคลงห้าพัฒนา
พัฒนาโดย  จิตร ภูมิศักดิ์

กรุงเทพฯคลุ้ง                          คาวหืน
ควันกามกลืน                           กลบไหม้
คาวกลางคืน                             คลุมทาบ
เมืองร้องไห้                              เหือดขวัญ

น้ำฟ้าฟาด                               ฟองหาว
คือกามฉาว                               ชุ่มฟ้า
กลิ่นสาบสาว                            กำซาบ
กามย้อมหล้า                            แหล่งสยามตลาด

คณะ หนึ่งบทมีสี่บาท  หนึ่งบาทมีห้าคำ  แบ่งเป็นวรรคหน้าสามคำ วรรคหลังสองคำ

เอกโท หนึ่งบทมีเอกสี่ โทสี่ (ดูตำแหน่งตามแผนผังต่อไป)

สัมผัส เหมือนโคลงสี่สุภาพ

สร้อย เหมือนสร้อยโคลงดั้น

แผนผังโคลงห้าพัฒนา

O O่ O้                                  O O

O O O                                       O่ O้

O O O                                       O O่

O O้ O้                                   O่ O

หมายเหตุ

1)  เอกและโทในบาทที่หนึ่งสับที่กันได้เหมือนโคลงอื่นๆทั่วไป

2)  โทคู่ในบาทสี่   อาจอยู่แยกกันได้ดังนี้

O้ O O้                                              O่ O

เช่น  “ ฟ้าโรจน์ร้อง ร่ำหา “

3) สร้อยของบาทที่หนึ่งและที่สาม เหมือนสร้อยโคลงทั่วไป  แต่เฉพาะสร้อยของบาท ที่สี่   จะต้องเป็นสร้อยแบบโคลงดั้น กล่าวคือ เป็นคำสุภาพ (ไม่มีเอกโท, ไม่เป็นคำตาย) และต้องซ้ำพยัญชนะกับสองคำสุดท้ายของบาทที่สี่ โดยเฉพาะคำสุดท้ายจะต้องเป็นคำเดียวกัน ดังตัวอย่าง “ฟ้าโรจน์ร้อง  ร่ำหา  รนหา” หรือ  “กามร้อนไล้   ลูบเมือง  โลมเมือง”

และยังมีโคลงที่คล้ายโคลงสี่ ที่ต่่างสัมผัส ต่างเอกโท อีกนับสิบซึ่งข้าพเจ้าเพิ่งรู้ เพิ่งเหฺ็น

         

   

        


โคลงหนึ่ง-สอง-สาม-สี่สุภาพ...โคลงห้าพัฒนา


มนลมุลอุ่นเอื้อ   เจือใจ

สานสายใยสื่อสร้าง   เสริมศิลป์

วิจิตรจินต์ฝ่ายฟ้อน   รำร่ายอายออดอ้อน
นี่แท้ไทยหรู   เลิศแล

นาฏบรมครูฝ่ายเจ้า   แบบอย่างวางโครงเค้า
เพื่อสร้างสถาน ศิลป์นอ

ปรมาจารย์กำหนด   แบบเกณฑ์กฏท่านสร้าง
รำแม่บทอวดอ้าง   แม่ไม้รำไทย

ขานไขใจประจักษ์   ราชสำนักหนึ่งผู้
สืบถ่ายทุกคนรู้   แจ่มแจ้งแสดงผล

เหลือกมลล้นค่า   คนาคุณ
นามท่านครู"ลมุล"   แม่-ละม้าย
"ยมะคุปต์"ชื่อสกุล   กาลก่อกำเนิดนอ
คำ"แม่" เสมือนคล้าย   เครื่องคล้องปองใจ
       
 ใครหนึ่งผู้   ปูชนีย์ 
ควรสดุดี    เด่นเหย้า
เสริมศักดิ์ศรี   ศิลป์สง่า
ดังแก้วเก้า   ก่องกมล


ก่อง   หมายถึง    ใส, สว่าง, งาม

[@free]

   
       

     
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์

 “สมเด็จครู” นายช่างใหญ่แห่งกรุงสยาม

ปลายยุคศิลปวัฒนธรรมราชสำนัก เนื่องด้วยอิทธิพลตะวันตก
พระองค์ทรงปฏิรูปศิลปวัฒนธรรมผสมผสานแบบอย่างตะวันตกโดยยังคงความงามสง่าแบบไทยไว้ได้  จนปัจจุบันศิลปวัฒนธรรมแบบไทยยังเป็นที่ยอมรับ สนใจจากทั่วทุกมุมโลก


         


ในด้านละครทรงร่วมมือกับเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว.หลาน  กุญชร) ในการจัดแสดงละครดึกดำบรรพ์ คือทรงช่วยในการแต่งและปรุงบท  ออกแบบฉาก  และควบคุมด้านศิลป์ทั่วไป  โดยประสานกับพระประดิษฐ์ไพเราะ (ตาด) ในทางดนตรี  หลวงเสนาะดุริยางค์ (ทองดี) ในทางขับร้อง และหม่อมเข็มในเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ในทางคิดท่ารำ และแต่งหน้าตัวละคร เป็นต้น
 สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 10 มีนาคม พ.ศ. 2490 พระชนมายุได้ 84 ปี  ทรงเป็นต้นราชสกุลจิตรพงศ์
ในพ.ศ. 2506  เนื่องในวาระฉลองวันประสูติครบ 100  ปี องค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ  (UNESCO)  ได้ประกาศยกย่องพระเกียรติคุณให้สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงเป็นบุคคลสำคัญของโลก
…. https://www.sac.or.th/databases/thailitdir/cre_det.php?cr_id=64



          ระบำครู  นาทีที่ 0.58.55 - 1.17.00

   
         

หม่อมเข็ม กุญชร ณ อยุธยา (หม่อมเจ้าในพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์) เป็นผู้ควบคุมฝึกหัดคิดท่ารำ
…...

ขอยังอยู่กับโคลงนะครับ  ทุกฉันทลักษณ์ ผมจะฝึกเขียนติดต่อกันสามกระทู้                     

     

   
1)  โคลงหนึ่งสุภาพ   2)  โคลงสองสุภาพ   3)  โคลงสามสุภาพ   4)  โคลงสี่สุภาพ   5)  โคลงห้่าพัฒนา 
…..
ดังแก้วเก้า   ก่องกมล


1)...เหมือนเมฆฝนเคลื่อนคล้อย   ลอยลม
   ...ฝอยฝนพรมพร่างพร้อย   พรายพรำ
   ...คะนึงคำสื่อสร้อย   สรรเสริญ
   ...จึงเทิดเทินแซ่่ซ้อง   "สมเด็จครู"

2)...ศิลป์เลิศหรูค่าล้ำ   ศาสตร์เยี่ยมโยธาย้ำ
   ...ทั่วแคว้นแดนดิน

   ...นาฏศิลป์สง่าล้น   แนวใหม่ละครต้น
   ...ชื่อตั้ง"ดึกดำบรรพ์"

3)...วิจิตรสรรนาฏกรรม   ละครรำร่ายร้อง
   ...แบบอย่างสากลพ้อง   ไม่แพ้แดนใด

   ...ละครในปรับแปลง   นักแสดงต่างแก้   
   ...ขับร่ายเพลงเองแท้     ฝ่ายฟ้อนไปพลาง

4)...คำครูวางนี่น้ำ   พรำพรม
   ...เหมาะว่ามนต์เสกสม   สื่อสร้าง
   ...วัดวังยิ่งชวนชม   ชนชื่น เริงแล
  ...ศรีแห่งคามนามอ้าง   เอ่ยเอื้อน"องค์นริศราฯ"

5)...คราท่านสร้าง   ทางไทย
   …สากลไกล   (กึ่งแกล้ม แก้เป็น) กล่าวกล้า
   ...จึงขานไข  (คุณค่า แก้เป็น) ควรคู่
   ...องค์เจ้าฟ้า   "ช่างสยาม"
   

แก้ไขความผิด นี่แหละที่ต้องแต่งถึงสามครั้งติดต่อ
ครั้งแรกไม่รู้ ครั้งสองไม่จำ ครั้งสามอวดดี

[@free]

       

             

             


คำ อัปสรา ถูกใช้ในหลายความหมาย...ในที่นี้หมายถึงนางงามบนสวรรค์ โดยมิได้เจาะจง หมู่หรือสถานะใดๆ หรืออาจหมายความนางฟ้าโดยรวม...เชื่อว่าใช้ได้ ไม่ผิด…
คำ...แช่มช้า...หมายความว่า  กิริยาเคลื่อนไหวอย่างช้า ๆ และสง่างาม เช่น นาคีมีพิษเพี้ยง สุริโย เลื้อยบ่ทำเดโช แช่มช้า (โลกนิติ). เนิบ ๆ ว. แช่มช้า, ช้า ๆ อย่างมีจังหวะ เช่น เดินเนิบ ๆ พูดเนิบ ๆ.
อ.เสรี หวังในธรรมเคยกล่าวถึงความงามสง่าของนาฏศิลป์ไทย โดยใช้คำบรรยายว่า "แช่มช้า"...ผมชอบเลยจำมา

คำประพันธ์บทพากย์เอราวัณ. ผึ้งภู่หมู่คณา "เหมหงส์"
ขุนแผนลักนางวันทอง…..ไปเป็นเพื่อนพี่บ้างในกลางดง    ชม "หงส์เหม" เล่นให้เย็นใจ


ใครว่าสาวในบทชมความงามของผม สวยแปลก อย่าแปลกใจ แฟนผมสวยแปลกใคร
                 
                 
               

  

    องค์เจ้าฟ้า   "ช่างสยาม"
…..

1...อ้ปสรางามแช่มช้อย   ลอยลง
  ...เทพสะอางองค์นิ่งน้อม   มานกมล
  ...พระภูมิพลสู่ฟ้า   เสวยสวรรค์
  .. สถิตย์นิรันดร์แน่ไซร้   ทรวงประชา

2...เพราพักตราพร่างแพร้ว   จรรเอื่อยจำเรียงแจ้ว
  ...ก่องแก้มเนียนนวล

 …ชายเชิงชวนยั่วยิ้ม   พรูพรั่งขจายพรายพริ้ม
แช่มช้ากรีดกราย

3...เผยเพียงผายจริตเจรียง   อายควรเอียงเบี่ยงแก้ม
   ...เสน่ห์สรวลยวนแย้ม   เช่นชั้นเหมหงส์

   …อรองค์อรชร   ผจงจีบกรถ่ายเท้า
   ...วาดส่งวงแขนเข้า   ย่างฃ้ายขวาตาม

4...หญิงสยามงามสง่าล้วน   ชวนชม
   ...กรก่งองค์เอวกลม   กล่อมกล้อง
   ...รูปรัดเครื่องทรงสม   สองสู่ สนิทนอ
   ...เพียงพี่เคียงควรน้อง   เสน่ห์โน้มโลมรา

5...หลงเสน่ห์น้อง   จองจิต 
   ...ขอสนิท   ไขว่คว้า
   ...สำนึกคิด   ผิดคู่
   ...เหลียวใต้ฟ้า   เปล่าอ้ปสร     

[@free]

     

   








         

1...ภุชงคประยาตฉันท์12   2...โคลง4 สุภาพ   3...กลอน8 สุภาพ
…..


ฉ้นท์ภาษานาย"ชิต"ศิษย์ยกครู
…..


1...ประหนึ่งเพราจะเข้าพรุ่ง   อรุณรุ่ง ณ เช้าตรู่
วิสัยสัตว์อุบัติรู้   ก็ก้าวเดินเจริญวัย

สุรีย์ฉายประกายแสง   กระจ่างแรงวิศิษฐ์ขัย
ประจัญพลประจญภัย   ก็ใจหาญมิลาญสูญ

กะกาเรียนจะเขียนวาด   ประวัติศาสตร์และธรรม_นูญ
กะฤทธาพณาสูร   เฉลิมโอ้ ณ โลกา

ฤ ว่ารักสมัครปอง   สนิทน้องเสน่หา
เสนอต้องสนองตา   เพราะวัยฝันฉกรรจ์กาม


     

2...ยลยินยามผ่านเพี้ยน   เวียนวัย
แปรเปลี่ยนจนจบขัย   ค่ำเช้า
สองสาวหนุ่มพานภัย   พึงเพื่อน ผนึกนอ
สองสู่สมภิรมย์เร้า   ร่ำร้อง เริงเรียง

3...สองแขนเกี่ยวเฉลียวคาดฉลาดเฉลย
     สองจิตเผยพ้องพานประสานเสียง
     สองแขนกอดยอดขวัญมั่นครองเคียง
     สองจิตเพียงอย่าทำเสียน้ำตา

[@free]

         

     




         

ชวนชม
ละครพันทาง นาฏศิลป์พื้นบ้าน

ผศ.คมคาย กลิ่นภักดี นางพญาคำปิน ดูองศาท่าร่าง วงแขน วงจีบ งามคุ้มคุณค่าได้ชม
อ.นันทา น้อยนิตย์ สาวคำยวง  น้อยซะที่ไหน ฉอเลาะ ออดอ้อนเห็นแล้วรักเลย

         
   
1...ภุชงคประยาตฉันท์12     2...โคลง4 สุภาพ     3...กลอน8 สุภาพ

    สองจิตเพียงอย่าทำเสียน้ำตา…….


1...
สตรีหนึ่งมิพึงปอง   บุรุษสองเสน่หา
สตรีนั่นมิฉันทา   บุรุษทรามก็ลามลวง

เจริญวัยวิสัยสาว   จริตราวสุรางค์สรวง
เจริญวาร ณ กาลปวง   จริตเรืองประเทืองรมย์

ฉะอ้อนอายชม้ายเมียง   บุรุษเคียงจะครองสม
ฉะอ้อนออดเฉาะฉอดชม   บุรุษคิดจะชิดเชย

ถนอมน้องประคองนาน   ฉลองการวิวาห์เผย
ถนอมนางมิวางเลย   ฉลองกอดตลอดคืน

2...
ฝันสุดฝืนจ่อมจ้อง   กองกาม
สองต่างสนองสมความ   ไขว่คว้า
รักจริตแห่งหญิงงาม   สงวนค่า ควรนอ
งามกว่าแพรวแพรผ้า   ผ่องแผ้วพอพึง

3...
หญิงเอยงอนอ้อนอายเมื่อชายง้อ   ชายก็ท้อแท้จริงเมื่อหญิงหึง
หญิงเอยงามยามสง่าอย่าบึ้งตึง   ชายก็ถึงทีแย่แพ้ตลอดกาล

[@free]

       

     

          
         

แต่งกลอนรักไพเราะแปลกๆพรรค์นี้
เมียก็สวยแปลกๆพรรค์นั้น

1...ภุชงคประยาตฉันท์12    2...โคลง4 สุภาพ    3...กลอน8 สุภาพ.....
ชายก็ถึงทีแย่แพ้ตลอดกาล
.....

1.
มนุษย์สัตว์วิว้ฒน์ครบ   อุบัติภพมหาศาล
มนุษย์สาดวิวาทการณ์   อุบัติเภทเพราะเหตุชัง

สถานกว้างนภางค์โชน   วิหคโผน ณ ฝันฝั่ง
สถานไกลวิไลหวัง   วิหคเพลินจะเหินหาญ

พลังเริ่มประเดิมแรก  มิอาจแยกอุดมการณ์
พลังรักสิเสริมสาน   มิอาจหยุดมนุษย์เรา

วิวาห์สมนิยมแน่   เพราะรักแด่เสน่ห์เจ้า
วิวาห์สวยก็ด้วยเรา   เพราะรักดัดวิวัฒน์ตน

2.
ยลหญิงชายชื่นชู้   ดูดี
รักแต่แรกยวนยี   ยั่วยิ้ม
แลกรักซึ่งถึงที   เทียมเท่า เถิดรา
สง่าสกาวพราวพริ้ม   พร่างพริ้งหญิงชาย

3.
บ้านหลังเก่าเราสร้างกว้างเท่าฝัน
โลกถึงวันอิ่มรักไม่ฝักฝ่าย
บ้านหลังก่อนนอนคุ้นอุ่นสบาย
โลกถึงวายเมื่อร้างใจห่างกัน

[@free]

       

      ภุชงคประยาตฉันท์12 ลองแต่งมาถึงจุดที่่ ยอมรับกับตัวเองว่า พอจดจำฉันทลักษณ์และเทคนิค แต่ ไม่สามารถแต่งให้ได้ คำไพเราะ เสนาะความได้แล้ว ขอพักฝึกใหม่
ก็น่าจะคาดคิดได้ ที่มีผู้กล่าวว่า ท่าน"อุชเชนี"เป็นผู้แต่งภุชงคประยาตฉันท์ได้ไพเราะเด่นมาก ข้าพเจ้าไม่เคยได้เห็น ก็เชื่อว่าสมแล้ว รู้สึกได้ว่าต้องเป็นระดับผู้"เจียรนัยเพชรแห่งภาษา" เช่นนี้แหละ

ผานอง1
ผานอง3

1...ภุชงคประยาตฉันท์12     2...โคลง4 สุภาพ     3...กลอน8 สุภาพ.....
โลกถึงวายเมื่อร้างใจห่างกัน .......

         

   
1.
สวัสดีวจีพร้อม คะครับน้อมจะรับขวัญ
นะน้องยิ้มประพิมพลัน พิชิตภพประสบผล

เจริญจิตพิชิตการ เจริญวารพิชิตกล
ประเทืองหล้าประชาชน ไผทเลิศก็เกิดคง

สวัสดิ์ศรีวิถึใหม่ วิวัฒน์ใจเจาะเจตน์จง
พิสุทธิ์สิทธิ์พิสิษฐ์พงษ์ ก็เห็นกรรมและธรรมมา

กระจี๊ดริดมิคิดสู้ หะเหยผู้ทุทาสา
กระจ้อยร่อยมิค่อยกล้า หะเหยพ่ายสลายจินต์

2.
ดินจรดแดนแผ่นฟ้า อาณาอนันต์
ทรงเสื่อมหานิร้นดร์ ร่อยร้าง
อาณาจิตใหญ่เกินฝัน ฝักใฝ่ ฝึกรา
มนุษย์ต่างสัตว์สรรค์สร้าง สื่อสิ้นจินตนา

3.
เพียงเธอพริ้มยิ้มนิดชีวิตผัน
โลกที่ฝันร่วมเจอเธอหรรษา
เพียงเธอพรายปรายโปรยโรยยิ้มมา
โลกที่ฝ่าคือฝันอันเป็นจริง