โศลก ฉันท์บาลีสันสกฤต

$ น้องหมูแดง
13 สิงหาคม 2567

$ โศลก เป็น ฉันท์ที่มี
วรรคละ 8 พยางค์ หนึ่งบท มี 4 บาท
ฉะนั้น ถ้าจะแต่งโศลก ต้องใช้กลอน 8 ไทยพอเทียบได้ หรือไม่
ก็เอาฉันท์มาใช้ กำหนดครุลหุ ดังนี้ (ค-ครุ, ล-ลหุ)

$ โศลกแบบที่ 1
ค ค ค ค ล ค ค ค
ล ล ค ค ล ค ล ค
ค ล ค ค ล ค ค ล
ล ล ค ล ล ค ล ล

@ ความคิดฅน คือ พลังสรรค์สร้าง
มุริเริ่ม"ทาง" มิท้อ ฤ ถอย
เหนื่อยก็ผ่อน คอย สหาย ชี้แนะ
จะประสบ สุขะศานติ นะ

@ ความคิดฅน คือ พลังทำลาย
ปะทุ ดีร้าย ณ กาลสถาน
พึง ตระหนัก ฌาน ไสว ใฝ่ผลิ
สติ เจิด มนะ จ้า สิริ

$ โศลกแบบที่ 2
ล ค ค ล ล ค ค ล
ค ล ค ล ล ค ล ค
ค ค ล ล ล ค ค ล
ค ค ค ค ล ค ล ค

@ พลังคิด มิละเลิก สู้สิ
ดำริ ชอบ ปะทุครัน มิเบื่อ
เพื่อผอง จะผลิผสาน มานะ
เมตตารัก สู่ กระทำ เสมอ

@ พลังคิด สติใช้ ชั่วละ
พึง ประจง ประจุธรรม มิเผลอ
เพื่อผอง พิริยะ การุญ ลุ
รักรับใช้ จง ประเจิด ประจักษ์

# 7242001
28 ธันวาคม 2567

# ฉันท์บาลีสันสกฤต ไม่มีเรื่องสัมผัสครับ
(จะสัมผัสใน สัมผัสนอก
สัมผัสระหว่างบาท ระหว่างบท
ก็ไม่มี กวีไทยมาเพิ่มเอา)
มุ่งแต่งให้ตรงบัญญัติ ครุลหุ
และ อาจมีเล่น เสียงพยัญชนะ
หรือ เสียงสระ
(ทางไทยก็คือเล่นสัมผัสสระ
สัมผัสพยัญชนะ) ให้แพราวพราว

$ น้องหมูแดง
7 มกราคม 2568

$ ถูกต้องและใช้ได้เลยครับ
ขอย้ำ เงื่อนไขการแต่งฉันท์แบบบาลีสันสกฤต อีกที
คือ แต่งให้ถูกตามตำแหน่งครุลหุ
ส่วนใครมีฝีมือมากก็อาจแต่งเล่นคำ เช่น
พยัญชนะเดียวกันทั้งวรรค
(ที่ไทยเรียกว่าเป็นกลบทอักษรล้วน)
สลับพยัญชนะกัน
(ที่ไทยเรียกอักษรสลับล้วน)
หรือสระเรียงกันเท่าใด ๆ ก็ว่าไป
และนอกจากนั้น ฉันท์บาลีอนุโลมให้ว่า
ในปลายบาทซึ่งต้องเป็นครุ อาจใช้คำลหุได้
(คือใช้พยางค์หรือคำเสียงสั้นได้) เรียกว่า ปาทันตครุ

@ ขอขอบคุณ คุณน้องหมูแดง
และคุณ #7242001 (จาก Pantip)
ที่ได้ร่วมแบ่งปัน ครับ

toshare/share