มีเรื่องน่าสนใจเรื่องหนึ่ง เกิดขึ้นในปีพ.ศ. 2436(รศ.112) เริ่มจาก ทูตฝรั่งเศสประจำไทย เสนอรายงานที่ทำให้รัฐบาลกรุงปารีสตาลุก เขาบรรยายว่า ล้านช้างซึ่งเป็นดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงของไทย เป็นแหล่งพลอยซัฟไฟร์ เหมืองแร่ทองคำขนาดมหึมา
มีเหมืองทองแดงและเหมืองเหล็ก มีพลวง กำมะถัน ถ่านหิน และแหล่งน้ำแร่เป็นอันมากอยู่ทั่วไป ทั้งมีไม้สักและป่าไม้เบญจพรรณที่อุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งของเอเชีย
สุวรรณภูมิปูมหลังยังสับสน
แหล่งชุมชนเข้าครองปองเป็นใหญ่
สุวรรณภาคมากสินเหนือดินใด
แหล่งชุมใช้นามถิ่นแผ่นดินทอง
ชีวิตงามตามกรรมธรรมชาติให้
ทุกข์หม่นไหม้ถึงหมดสยดสยอง
ชีวิตงอกดอกผลคนธรรมครอง
ทุกข์หม่นหมองทุรชนปล้นแย่งชิง
สินเป็นทรัพย์นับค่าพามั่งคั่ง
สะสมสั่งสร้างรัฐสวัสดิ์ยิ่ง
สินเป็นสื่อถือเวียนแลกเปลี่ยนจริง
สะสมสิ่งสืบสรรค์ความมั่นคง