จริงใจและกล้าหาญ ช่วยประสานความสัมพันธ์
หนูขมผู้อ่อนไหว จรรโลงใจไม่ก๋ากั่น
หนูหวานไม่รอมรัน เข้าประจันเมื่อมีภัย
เช้าตรู่หวานของหาย รื้อกระจายเป็นนิสัย
หนูขมถามเป็นไร กลับผลักไสไล่เปิดเปิง
หวานหวานหาข้าวของ จนรื้อห้องขมกระเจิง
เห็นกล่องสีร่าเริง จึงเปิดดูเพราะค้นตา
เปิดพบแหวนสีสวย ส่องระรวยน้ำตาพร่า
เพื่อนขมเดินออกมา แล้วขอหวานโปรดอย่าเคือง
หนูขมไม่พูดมาก กอดเพื่อนพลางหยิบกล่องเยื้อง
แหวนนี้ไม่ดุจเดื่อง หวานกระเตื้องอ้อมกอดมา
**** แก้คำผิดค่ะ
สาลินีฉันท์ ๑๑
แผนผังบังคับสาลินีฉันท์ ๑๑
สาลินีฉันท์ (อ่านว่า สา-ลิ-นี-ฉัน) ตามความหมายในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน กล่าวถึง ชื่อฉันท์อย่างหนึ่ง บาทหนึ่งมี ๑๑ คํา วรรคหน้ามี ๕ คํา เป็นครุล้วน วรรคหลังมี ๖ คํา คําที่ ๑ และคําที่ ๔ เป็นลหุ นอกนั้นเป็นครุ
คณะและพยางค์
สาลินีฉันท์ ๑ บท ประกอบด้วยคณะและพยางค์ ดังนี้
มี ๒ บาท วรรคหน้ามีจำนวน ๕ คำ/พยางค์ และวรรคหลังมีจำนวน ๖ คำ/พยางค์ เช่นเดียวกัน
๑ บาท นับจำนวนคำได้ ๑๑ คำ/พยางค์ ดังนั้น จึงเขียนเลข ๑๑ หลังชื่อ สาลินีฉันท์ นี่เองครับ (แต่ต้องสังเกตที่ครุ-ลหุ ใน ๑ บาท จะปรากฏคำลหุเพียง ๒ แห่ง คือคำที่ ๑ และคำที่ ๔ ในวรรคหลัง)
ทั้งบทมีจำนวนคำทั้งสิ้น ๒๒ คำ/พยางค์
สัมผัส
พบว่า สาลีนีฉันท์ มีสัมผัสนอก (ที่เป็นสัมผัสภายในบท) จำนวน ๒ แห่ง ได้แก่
๑. คำสุดท้ายของวรรคหน้าในบาทที่ ๑ ส่งสัมผัสกับคำที่ ๓ ของ วรรคหลังในบาทเดียวกัน
๒. คำสุดท้ายของวรรคหลังในบาทที่ ๑ ส่งสัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคหน้าในบาทที่ ๒
สัมผัสระหว่างบท พบว่า คำสุดท้ายของบท ส่งสัมผัสกับคำสุดท้ายของวรรคหลังในบาทที่ ๑ ของบทต่อไป
คำครุ ลหุ สาลีนีฉันท์ ๑ บท มีคำครุทั้งหมด ๑๘ คำ/พยางค์ และมีคำลหุทั้งหมด ๔ คำ/พยางค์ ให้นักเรียนสังเกตสัมผัสบังคับ (สัมผัสนอก) และบังคับครุ-ลหุ สาลินีฉันท์ ๑๑ ตามผังภาพ
ตัวอย่าง
พราหมณ์ครูรู้สังเกต ตระหนักเหตุถนัดครัน
ราชาวัชชีสรร พจักสู่พินาศสม
จาก สามัคคีเภทคำฉันท์
เครดิต : สร้างโดย: น.ส.ยุวดี เปาอินทร์ , น.ส.อานิสา สอนพงษ์ โรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัย
http://krupiyarerk.wordpress.com/2011/10/09/1725/
---------ขอโทษนะคะที่ตอบคำถามไม่ครบถ้วน ขอโทษอีกทีค่ะ---------
ขอบพระคุณ ที่กรุณาเยี่ยมชมนะจ๊ะ :
บันทึกการเข้า
