ถึงหน้าวัง ดังหนึ่ง ใจจะขาด
คิดถึงบาท บพิตร อดิศร
โอ้ผ่านเกล้า เจ้าประคุณ ของสุนทร
แต่ปางก่อน เคยเฝ้า ทุกเช้าเย็น
พระนิพพาน ปานประหนึ่ง ศีรษะขาด
ด้วยไร้ญาติ ยากแค้น ถึงแสนเข็ญ
ทั้งโรคซ้ำ กรรมซัด วิบัติเป็น
ไม่เล็งเห็น ที่ซึ่ง จะพึ่งพา
จะสร้างพรต อตส่าห์ส่ง ส่วนบุญถวาย
ประพฤติฝ่าย สมถะ ทั้งวสา
เป็นสิ่งของ ฉลองคุณ มุลิกา
ขอเป็นข้า เคียงพระบาท ทุกชาติไปฯ
ถึงหน้าแพ แลเห็น เรือที่นั่ง
คิดถึงครั้ง ก่อนมา น้ำตาไหล
เคยหมอบรับ กับพระ จมื่นไวย
แล้วลงใน เรือที่นั่ง บัลลังก์ทอง
เคยทรงแต่ง แปลงบท พจนารถ
เคยรับราช-โองการ อ่านฉลอง
จนกฐิน สิ้นแม่น้ำ แลลำคลอง
มิได้ข้อง เคืองขัด หัทยา
เคยหมอบใกล้ ได้กลิ่น สุคนธ์ตลบ
ละอองอบ รสรื่น ชื่นนาสา
สิ้นแผ่นดิน สิ้นรส สุคนธา
วาสนา เราก็สิ้น เหมือนกลิ่นสุคนธ์
นิราศภูเขาทอง
นิราศภูเขาทอง ได้รับยกย่องว่าเป็นนิราศเรื่องเยี่ยมที่สุดของท่านสุนทรภู่ ท่านแต่งเรื่องนี้ เมื่อครั้งเดินทางไปนมัสการเจดีย์ภูเขาทอง ที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา คาดว่าไปในราวปี พ.ศ.๒๓๗๑ หลังจากเกิดมีเรื่องมีราวที่วัดราชบูรณะฯ ขณะนั้นท่าน มีอายุราว ๔๒ ปี