พิมพ์หน้านี้ - การบังคับ คำเอก คำโท ของโคลง มีที่มาอย่างไรครับ?

ชุมชน บ้านกลอนไทย ชุมชนสำหรับคนไทยผู้รักกลอน

จิปาถะ => เรื่องทั่วไป => ข้อความที่เริ่มโดย: toshare ที่ 18 กรกฎาคม 2014, 09:53:AM



หัวข้อ: การบังคับ คำเอก คำโท ของโคลง มีที่มาอย่างไรครับ?
เริ่มหัวข้อโดย: toshare ที่ 18 กรกฎาคม 2014, 09:53:AM
การบังคับ คำเอก คำโท ของโคลง มีที่มาอย่างไรครับ?

เป็นเรื่องที่สงสัยมาตั้งแต่สมัยเรียนแล้วครับ อย่างการบังคับคำสัมผัสในร้อยกรองต่างๆ การบังคับเสียงท้ายวรรคในกลอน บังคับครุลหุในฉันท์
ก็มีนึกออกว่ามันเป็นการบังคับเสียงให้ไพเราะขึ้น แต่อย่างคำเอกคำโทนี่เป็นการบังคับรูปมากกว่าเสียง(?) เลยไม่แน่ใจว่ามีหน้าที่อะไรครับ

รบกวนผู้รู้ช่วยไขข้อข้องใจให้ทีครับ
สมาชิกหมายเลข 936681 http://pantip.com/topic/32338790 (http://pantip.com/topic/32338790)
=====

น่าสนใจครับ เพื่อน ๆ กรุณาช่วยกันค้นคว้าหน่อย ขอขอบคุณล่วงหน้าครับ


หัวข้อ: Re: การบังคับ คำเอก คำโท ของโคลง มีที่มาอย่างไรครับ?
เริ่มหัวข้อโดย: toshare ที่ 21 กรกฎาคม 2014, 09:56:AM
ขอแสดงความคิดเห็นครับ

ผมคิดว่า คงเป็นประเด็นเรื่อง “เสียง” เช่นเดียวกับร้อยกรองประเภทอื่น ๆ ครับ
(เหตูผลคือ คนสมัยก่อนสื่อสารผ่าน “เสียง” เป็นสำคัญ)

แล้วทำไม บังคับรูป เอกโท ? ผมว่า
ทำให้ไม่ต้อง “ลงรายละเอียด” ครับ
ด้วยเหตุ ไม่ว่าอักษรใด ไม่ว่า คำเป็นคำตาย ครุลหุ จะมีเสียงได้แค่ เอก โท ตรี เท่านั้น
ผู้รู้ท่านคงว่า ตำแหน่งที่กำหนด ควรมีแค่ สามเสียง จึงฟังไพเราะ

เพื่อน ๆ เชิญร่วมแสดงความคิดเห็นด้วยครับ


หัวข้อ: Re: การบังคับ คำเอก คำโท ของโคลง มีที่มาอย่างไรครับ?
เริ่มหัวข้อโดย: ศรีเปรื่อง ที่ 21 กรกฎาคม 2014, 04:39:PM
(http://www.thaipoet.net/images/1178117860/planklong4.jpg)
ที่มา: http://www.thaipoet.net/images/1178117860/planklong4.jpg (http://www.thaipoet.net/images/1178117860/planklong4.jpg)

ขอร่วมแสดงความคิดเห็นด้วยคนนะครับ

ผมเชื่อว่า การกำหนดวรรณยุกต์ที่มีเสียงพิเศษ (เสียงที่ต่ำหรือสูงไปจากปกติ) ที่บางตำแหน่งของโคลง (ช่วงต้น, กลาง และ ท้ายในบางวรรค)
ก็เพราะต้องการกำหนดท่วงทำนองการอ่านให้มีความไพเราะครับ ("ผญา" ของอีสานบ้านผมก็มีลักษณะทำนองนี้เหมือนกันครับ)

ลักษณะเสียงวรรณยุกต์ไทย สรุปได้ดังนี้ครับ
๑. เสียงสามัญ >> ให้เสียงกลางหรือเสียงปกติ
๒. เสียงเอก >> ให้เสียงต่ำ
๓. เสียงโท, ตรี และ จัตวา >> ให้เสียงสูง
    - "โท" เสียงจะสูงที่ช่วงต้นเสียง
    - "ตรี" เสียงจะสูงที่ช่วงปลายเสียง
    - "จัตวา" เสียงจะช้อนลงต่ำแล้วม้วนขึ้นสูงที่ช่วงท้าย
ที่มา: ปรับปรุงจาก http://pantip.com/topic/31088832 (http://pantip.com/topic/31088832)

ทีนี้ปัญหาก็อยู่ที่ว่า ทำไมถึงกำหนดแต่รูปวรรณยุกต์เอกและโท...แล้ว "ตรี" กับ "จัตวา" ล่ะไปไหน?

ข้อสันนิษฐานของผมก็คือ สมัยที่คิดค้นโคลง คงยังไม่มีรูปวรรณยุกต์ "ตรี" และ "จัตวา" ครับ
หลักฐานสนับสนุนความคิดผมมีดังนี้ครับ:-
๑. วรรณกรรมที่บรรจุร้อยกรองประเภทโคลงที่เก่าแก่ที่สุดของไทย (ที่สืบค้นหลักฐานได้) คือ ลิลิตโองการแช่งน้ำ
โดยประกอบด้วย ร่าย และ โคลง ๕ (มณฑกคติ) เชื่อกันว่า แต่งขึ้นในสมัยพระเจ้าอู่ทอง (กษัตริย์องค์แรกของกรุงศรีอยุธยา)
ที่มา: http://haab.catholic.or.th/history/history04/ayutaya9/ayutaya9.html (http://haab.catholic.or.th/history/history04/ayutaya9/ayutaya9.html)

๒. "วรรณยุกต์ไทยเป็นสิ่งที่ประดิษฐ์ขึ้นมาใหม่เมื่อประมาณ ๒๐๐ กว่าปีที่ผ่านมา
ส่วนวรรณยุกต์ที่เก่าที่สุดนั่นก็คือวรรณยุกต์เอกและวรรณยุกต์โท
และวรรณยุกต์ตรีและวรรณยุกต์จัตวาเพิ่งเกิดขึ้นในช่วงปลายอยุธยาจนถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น"
ที่มา: http://shows.voicetv.co.th/kid-len-hen-tang/54425.html (http://shows.voicetv.co.th/kid-len-hen-tang/54425.html)

ศรีเปรื่อง
๒๑ ก.ค. ๒๕๕๗

ปล. ขอย้ำ...เป็นเพียงความคิดเห็นนะครับ